Thú chơi hòn non bộ phong thủy vốn không còn quá xa lạ với đời sống người Việt, nhưng ít ai có thể hiểu tường tận về nghệ thuật này. Trong chuyên mục này sẽ giúp bạn hiểu rõ khái niệm, các trường phái và lưu ý khi chơi hòn non bộ để ứng dụng trong thiết kế không gian sống cho gia đình và hiểu hơn về nét văn hóa đẹp của ông cha.
Hòn Non bộ là nghệ thuật sắp đặt, xây dựng và thu nhỏ mô hình ngọn núi lớn tự nhiên vào các sân vườn nhằm mục đích thưởng ngoạn. Hay nói cách khác là “giả sơn” phối hợp các yếu tố đá, cây xanh, cảnh vật để làm thú vui. Chơi hòn Non bộ là một thú chơi tao nhã của người Việt, người Nhật và người Hoa.
Tại Việt Nam, ưa chuộng nhất là những cụm núi giả được đặt giữa bồn nước có kích thước nhỏ là từ 15 – 20cm hoặc lớn từ 2 – 3m đặt ở vườn. Có thể thả cá cảnh, thả bèo, sen và súng, lấy sự phẳng lặng làm điểm thiết yếu.
Loại đá được dùng đắp hòn Non bộ là những loại đá xốp dễ hút nước từ bồn lên để nuôi cây như đá san hô hoặc các loại đá cứng như đá vôi có kẽ nứt, kẽ gân làm mạch nước. Hình dáng giống ngọn núi hoặc hải đảo, núi đắp thường có số lẻ 1, 3, 5… vì theo quan niệm số lẻ sẽ sinh sôi, nảy nở.
Trọng tâm của nghệ thuật chơi hòn non bộ là sự hài hòa, núi cao, mặt nước tĩnh lặng, nét gần xa, cao thấp…
Hòn non bộ được kết hợp hài hòa giữa núi, nước và cây
Hòn Non bộ không chỉ được thiết kế trong sân vườn gia đình mà còn được đặt ở sảnh lớn các công ty, sân chùa, sân đền đền chắn yểm tà, tô điểm cho cảnh quan thoát tục.
Với về mục đích của thú chơi hòn non bộ phải kể đến 3 mục đích chính là thưởng ngoạn, phong thủy và văn hóa, cụ thể:
Hòn non bộ mang lại nhiều lợi ích cho ngôi nhà
Ngày nay, thiết kế hòn non bộ đã phóng khoáng hơn nhưng về cơ bản vẫn theo 2 trường phái là hòn non bộ Nhật Bản và Trung Quốc, cụ thể:
Trường phái này thể hiện sự biến dịch từ cực tiểu đến cực đại, họ mượn những khối đá nhỏ ghép lại để thành núi cao, mượn nước làm huyết mạch cho sự sống. Song song đó là dùng cây cỏ để điểm tô cho cảnh trí núi non thêm hùng vĩ. Và không thể thiếu miếu đền, cánh cá chim muông làm tinh thần. Trường phái hòn non bộ Trung Quốc khai thác tối đa tương quan từ đá, nước, cây cỏ để thành một cảnh trí thơ mộng, thanh thoát. Họ tạo ra những ngọn núi đơn, cao vút để thể hiện ý chí ngút trời của con người.
Hòn non bộ theo trường phái Trung Quốc
Ví dụ, hai ngọn núi cao thấp, trước sau để nói đến sự chung thủy, hay những ngọn núi liên tiếp nhau nhằm mô tả sự trường tồn. Hoặc cũng là những dáng núi mang hình thù vững chãi như tấm bình phong che chở cho gia đình.
Dù được bài trí theo dạng hòn non bộ khô hay nước, mỗi cảnh trí sẽ gợi một ẩn ý, một thông điệp nào đó hướng đến chân – thiện – mỹ.
Ngược lại với phong cách tả chân của hòn non bộ theo trường phái Trung Quốc, trường phái non bộ Nhật (trường phái Thiền – Zen) lại mang đậm dấu ấn của Phật giáo Thiền Tông Nhật.
Hòn non bộ trường phái của Nhật thể hiện điệu âm hưởng của chấn động lực, chỉ vào nội tâm thể hiện cái không tận, không lượng, bất khả tư nghì như trời xanh không vươn tới.
Hòn non bộ theo phong cách Nhật Bản
Hồ non bộ Nhật được thiết kế hình thể của chân núi để tôn thêm thế núi. Dùng mặt phẳng tràn lấp thể hiện cái rộng khắp, dùng các đục nhỏ nét lõm, rãnh, khe, hang động thể hiện sự thiên hình vạn trạng của cuộc sống. Yếu tố quân bình là mục đích muốn người xem hiểu rõ. Sự liền mạch trong trường phái Nhật Bản cũng thể hiện tinh thần “nhường” của Thiền Tông.
Để có được một tác phẩm nghệ thuật Hòn non bộ xuất sắc cần đạt được yếu tố thẩm mỹ, thông điệp và phong thủy. Để đạt được 3 yếu tố này cần lưu ý các điểm dưới đây:
Lưu ý về không gian đặt hòn non bộ
Mỗi vị trí đặt, không gian đặt hòn non bộ sẽ có một vài ý nghĩa khác nhau, vì thế gia chủ mong muốn điều gì thì sẽ chọn chỗ đặt phù hợp với ý nguyện và không gian căn nhà.
Hòn non bộ thiết kế trong khuôn viên nhà
Một hòn non bộ hoàn hảo là dung hòa được không gian và ý nghĩa của nó vì thế, nếu các không gian nhỏ như phòng làm việc, trong nhà bạn có thể làm hòn non bộ nhỏ với 1 – 3 ngọn núi. Với không gian rộng lớn hơn như sân vườn có thể làm từ 5 – 7 tạo thế uy nghiêm. Riêng với nhà nhiều tầng, nên đặt ở vị trí trên cùng của căn nhà.
Hòn non bộ thiết kế ở sân vườn nhà
Với thiết kế sân vườn nên đặt phía sau nhà. Trường hợp nhà nhỏ, sân trước rộng có thể đặt hòn non bộ loại nhỏ.
Lưu ý về phong thủy tuổi và hướng của Hòn non bộ
Hòn non bộ phụ thuộc nhiều vào phong thủy
Lưu ý về cây, các vật liệu của Hòn non bộ
Hòn non bộ là sự kết hợp hài hòa giữa đá, cây cảnh, nước và cá… Để có được sự hài hòa này cần lưu ý:
Hòn non bộ thiết kế bên ngoài
Lưu ý về sở thích Hòn non bộ của chủ nhà
Hòn non bộ phụ thuộc rất lớn vào cung và mệnh của gia chủ, vì thế, tùy vào tuổi, ý thích và mong muốn các nhà thiết kế có thể tư vấn loại non bộ phù hợp. Các nhà thiết kế có thể tư vấn ý nghĩa của các vị trí đặt của hòn non bộ như đã nói ở trên. Hoặc dựa trên tính cách thẳng thắn, kiên cường của chủ nhà để gợi ý phong cách non bộ Trung Hoa hay tính cách nhẹ nhàng, tĩnh lặng để gợi ý phong cách non bộ Nhật Bản.
Tuy nhiên, vẫn cần chú ý bố trí để tăng tính thẩm mỹ cho công trình và hướng đại cát cho gia chủ.
Hòn non bộ phong thủy, đẹp sẽ giúp cho chủ nhà có những phút giây thư thái, đem lại nhiều may mắn vì thế, hy vọng với những thông tin này sẽ giúp ích các bạn trong việc lựa chọn hòn non bộ phù hợp.