san-vuon-nhat-ban san-vuon-trung-quoc san-vuon-chau-au-hien-dai

Hòn non bộ

Thú chơi hòn non bộ phong thủy vốn không còn quá xa lạ với đời sống người Việt, nhưng ít ai có thể hiểu tường tận về nghệ thuật này. Trong chuyên mục này sẽ giúp bạn hiểu rõ khái niệm, các trường phái và lưu ý khi chơi hòn non bộ để ứng dụng trong thiết kế không gian sống cho gia đình và hiểu hơn về nét văn hóa đẹp của ông cha.

Tổng quan về hòn non bộ

Hòn non bộ là gì?

Hòn Non bộ là nghệ thuật sắp đặt, xây dựng và thu nhỏ mô hình ngọn núi lớn tự nhiên vào các sân vườn nhằm mục đích thưởng ngoạn. Hay nói cách khác là “giả sơn” phối hợp các yếu tố đá, cây xanh, cảnh vật để làm thú vui. Chơi hòn Non bộ là một thú chơi tao nhã của người Việt, người Nhật và người Hoa.

Tại Việt Nam, ưa chuộng nhất là những cụm núi giả được đặt giữa bồn nước có kích thước nhỏ là từ 15 – 20cm hoặc lớn từ 2 – 3m đặt ở vườn. Có thể thả cá cảnh, thả bèo, sen và súng, lấy sự phẳng lặng làm điểm thiết yếu.

Loại đá được dùng đắp hòn Non bộ là những loại đá xốp dễ hút nước từ bồn lên để nuôi cây như đá san hô hoặc các loại đá cứng như đá vôi có kẽ nứt, kẽ gân làm mạch nước. Hình dáng giống ngọn núi hoặc hải đảo, núi đắp thường có số lẻ 1, 3, 5… vì theo quan niệm số lẻ sẽ sinh sôi, nảy nở.

Trọng tâm của nghệ thuật chơi hòn non bộ là sự hài hòa, núi cao, mặt nước tĩnh lặng, nét gần xa, cao thấp…

hon-non-bo_1

Hòn non bộ được kết hợp hài hòa giữa núi, nước và cây

Hòn Non bộ không chỉ được thiết kế trong sân vườn gia đình mà còn được đặt ở sảnh lớn các công ty, sân chùa, sân đền đền chắn yểm tà, tô điểm cho cảnh quan thoát tục.

Những lợi ích mang lại của Hòn non bộ

Với về mục đích của thú chơi hòn non bộ phải kể đến 3 mục đích chính là thưởng ngoạn, phong thủy và văn hóa, cụ thể:

  • Làm đẹp, trang trí: Hòn non bộ được xem là một tác phẩm nghệ thuật tạo nên một không gian đẹp, tính thẩm mỹ cao cho ngôi nhà. Yếu tố thiên nhiên còn mang lại những phút giây thư giãn, làm tâm hồn lắng lại, vững như núi. Chút không gian thiên nhiên này còn giúp ngôi nhà thêm sinh động.
  • Thu hút phong thủy: Xét về mặt phong thủy, dù gia chủ thuộc mệnh nào thì hòn non bộ đều có tác dụng nhất định về sự may mắn. Trong phong thủy, hòn non bộ còn được xem là tấm bình phong giúp yểm tà, tạo cảm giác bình yên, thoát tục.
  • Văn hóa: Hòn non bộ giúp chúng ta hiểu thêm những bài học cuộc sống từ thiên nhiên như mọi vật đều có thể nương vào nhau mà sống, cây cối cũng có thể mọc ở trên vách đá cũng như con người có thể sống và vượt qua những khó khăn. Ngoài ra, còn nhắc nhở con người về tình yêu thiên nhiên với núi non, Tổ quốc. Ở Trung Quốc và Nhật Bản hòn non bộ còn là sự nhắc nhở con cháu phải hiếu kính với người già vì họ là cái gốc của gia đình.

hon-non-bo_14

Hòn non bộ mang lại nhiều lợi ích cho ngôi nhà

Các trường phái của Hòn non bộ hiện nay

Ngày nay, thiết kế hòn non bộ đã phóng khoáng hơn nhưng về cơ bản vẫn theo 2 trường phái là hòn non bộ Nhật Bản và Trung Quốc, cụ thể:

Hòn non bộ theo trường phái Trung Quốc

Trường phái này thể hiện sự biến dịch từ cực tiểu đến cực đại, họ mượn những khối đá nhỏ ghép lại để thành núi cao, mượn nước làm huyết mạch cho sự sống. Song song đó là dùng cây cỏ để điểm tô cho cảnh trí núi non thêm hùng vĩ. Và không thể thiếu miếu đền, cánh cá chim muông làm tinh thần. Trường phái hòn non bộ Trung Quốc khai thác tối đa tương quan từ đá, nước, cây cỏ để thành một cảnh trí thơ mộng, thanh thoát. Họ tạo ra những ngọn núi đơn, cao vút để thể hiện ý chí ngút trời của con người.

hon-non-bo_15

Hòn non bộ theo trường phái Trung Quốc

Ví dụ, hai ngọn núi cao thấp, trước sau để nói đến sự chung thủy, hay những ngọn núi liên tiếp nhau nhằm mô tả sự trường tồn. Hoặc cũng là những dáng núi mang hình thù vững chãi như tấm bình phong che chở cho gia đình.

Dù được bài trí theo dạng hòn non bộ khô hay nước, mỗi cảnh trí sẽ gợi một ẩn ý, một thông điệp nào đó hướng đến chân – thiện – mỹ.

Hòn non bộ theo trường phái Nhật Bản (thiền)

Ngược lại với phong cách tả chân của hòn non bộ theo trường phái Trung Quốc, trường phái non bộ Nhật (trường phái Thiền – Zen) lại mang đậm dấu ấn của Phật giáo Thiền Tông Nhật.

Hòn non bộ trường phái của Nhật thể hiện điệu âm hưởng của chấn động lực, chỉ vào nội tâm thể hiện cái không tận, không lượng, bất khả tư nghì như trời xanh không vươn tới.

hon-non-bo_17

Hòn non bộ theo phong cách Nhật Bản

Hồ non bộ Nhật được thiết kế hình thể của chân núi để tôn thêm thế núi. Dùng mặt phẳng tràn lấp thể hiện cái rộng khắp, dùng các đục nhỏ nét lõm, rãnh, khe, hang động thể hiện sự thiên hình vạn trạng của cuộc sống. Yếu tố quân bình là mục đích muốn người xem hiểu rõ. Sự liền mạch trong trường phái Nhật Bản cũng thể hiện tinh thần “nhường” của Thiền Tông.

Các lưu ý khi làm tiểu Hòn non bộ

Để có được một tác phẩm nghệ thuật Hòn non bộ xuất sắc cần đạt được yếu tố thẩm mỹ, thông điệp và phong thủy. Để đạt được 3 yếu tố này cần lưu ý các điểm dưới đây:

Lưu ý về không gian đặt hòn non bộ

Mỗi vị trí đặt, không gian đặt hòn non bộ sẽ có một vài ý nghĩa khác nhau, vì thế gia chủ mong muốn điều gì thì sẽ chọn chỗ đặt phù hợp với ý nguyện và không gian căn nhà.

hon-non-bo_18

Hòn non bộ thiết kế trong khuôn viên nhà

  • Nếu đặt trước nhà, hòn non bộ có ý nghĩa là bức bình phong che chở, xua đuổi tà ma, xui rủi. Vì thế, không làm thế núi hiểm hóc, kì dị để tránh tà ma trú ngụ. Nên xây hình tròn, mặt nước trong hồ tĩnh, hướng chảy vào nhà vì tượng trưng cho tiền tài.
  • Nếu đặt ở sau nhà, hòn non bộ có ý nghĩa là nơi nương tựa, che chở và bảo vệ căn nhà để tránh những sóng gió, khó khăn. Do đó thích hợp với những hòn non bộ có kích thước lớn, dáng bệ vệ, oai phong.
  • Nếu đặt trong nhà, hòn non bộ sẽ là vũ khí giúp xua đuổi tà ma, giữ lại vượng khí, tạo không gian thoáng đãng, giúp mọi chuyện thuận hòa.
  • Nếu đặt trong phòng làm việc, hòn non bộ có ý nghĩa mang lại sự suôn sẻ, phát triển, thăng tiến.

Một hòn non bộ hoàn hảo là dung hòa được không gian và ý nghĩa của nó vì thế, nếu các không gian nhỏ như phòng làm việc, trong nhà bạn có thể làm hòn non bộ nhỏ với 1 – 3 ngọn núi. Với không gian rộng lớn hơn như sân vườn có thể làm từ 5 – 7 tạo thế uy nghiêm. Riêng với nhà nhiều tầng, nên đặt ở vị trí trên cùng của căn nhà.

hon-non-bo_13

Hòn non bộ thiết kế ở sân vườn nhà

Với thiết kế sân vườn nên đặt phía sau nhà. Trường hợp nhà nhỏ, sân trước rộng có thể đặt hòn non bộ loại nhỏ.

Lưu ý về phong thủy tuổi và hướng của Hòn non bộ

  • Với người mệnh Hỏa: Hòn non bộ phù hợp nhất là số 3, đặt các hướng Nam, Tây Nam và Đông Bắc sẽ tốt cho gia chủ. Ngoài ra, nên đặt một số cây xanh trên non bộ sẽ gia tăng mệnh Mộc – mệnh tạo ra Hỏa để tăng thêm sinh lực, may mắn cho gia đình.
  • Với người mệnh Kim: Người mệnh này nên làm 5 hoặc 7 ngọn, hướng đặt mang vượng khí nhiều nhất là hướng Tây và Tây Bắc.
  • Với người mệnh Thổ: Con số lý tưởng để làm hòn non bộ với người mệnh này là 5 và 8. Hướng đặt thuận lợi nhất là hướng Đông Bắc và Tây Nam.
  • Với người mệnh Mộc: Hướng để đặt hòn non bộ giúp người mệnh Mộc đạt được ý nguyện là hướng Nam, Đông, Đông Nam sẽ tốt nhất. Số ngọn núi tốt là 3, kết hợp với các cây lan, vạn niên thanh, kim tiền…
  • Với người mệnh Thủy: 1,5 và 7 là số ngọn núi tốt với người mệnh THủy, để hút tài lộc nên trồng thêm cây lan ý, cây cọ Nhật, cây phát tài… Để hài hòa bạn nên nuôi từ 1 – 6 con cá trong bể hình tròn, vuông hoặc chữ nhật.

hon-non-bo_19

Hòn non bộ phụ thuộc nhiều vào phong thủy

Lưu ý về cây, các vật liệu của Hòn non bộ

Hòn non bộ là sự kết hợp hài hòa giữa đá, cây cảnh, nước và cá… Để có được sự hài hòa này cần lưu ý:

  • Cá: Cá được nuôi trong hồ hòn non bộ cần phải dung hòa để sinh sôi, nảy nở, tránh thả những loài cá xung khắc với nhau trong cùng một hòn non bộ vì chúng sẽ diệt nhau. Trong phong thủy đây là điềm xấu, tiêu diệt, rủi ro.
  • Cây: Lựa chọn loại cây hợp mệnh, không để cây che khuất hết mặt non bộ vì sẽ làm cản trở sự may mắn.
  • Hồ nước: Không xây góc cạnh, tốt nhất là xây hình tròn. Hướng nước chảy là vào nhà với ý nghĩa “tiền vào như nước”.

hon-non-bo_16

Hòn non bộ thiết kế bên ngoài

Lưu ý về sở thích Hòn non bộ của chủ nhà

Hòn non bộ phụ thuộc rất lớn vào cung và mệnh của gia chủ, vì thế, tùy vào tuổi, ý thích và mong muốn các nhà thiết kế có thể tư vấn loại non bộ phù hợp. Các nhà thiết kế có thể tư vấn ý nghĩa của các vị trí đặt của hòn non bộ như đã nói ở trên. Hoặc dựa trên tính cách thẳng thắn, kiên cường của chủ nhà để gợi ý phong cách non bộ Trung Hoa hay tính cách nhẹ nhàng, tĩnh lặng để gợi ý phong cách non bộ Nhật Bản.

Tuy nhiên, vẫn cần chú ý bố trí để tăng tính thẩm mỹ cho công trình và hướng đại cát cho gia chủ.

Hòn non bộ phong thủy, đẹp sẽ giúp cho chủ nhà có những phút giây thư thái, đem lại nhiều may mắn vì thế, hy vọng với những thông tin này sẽ giúp ích các bạn trong việc lựa chọn hòn non bộ phù hợp.